بررسی الگوی پراکنش و پایداری خیارهای دریایی در ناحیه شرقی خلیج چابهار

© نشریه علمی ـ پژوهشی اقیانوس‌شناسی1391، تمامی حقوق این اثر متعلق به نشریه اقیانوس‌شناسی است. چکیده این مطالعه در بخش شرقی خلیج چابهار که به‌دلیل وجود بندر چابهار دارای بیشترین تاثیر انسانی بر بوم‌سامانه منطقه است، انجام شده است. بر این اساس 4 ایستگاه انتخاب و در هر ایستگاه 4 کوادرات هر یک به مساحت 200مترمربع توسط غواصی به روش اسکوبا بررسی شد. بررسی‌ها در ماه‌های میانی هر فصل انجام شد. برای تعیین الگوی پراکنش خیارهای دریایی خلیج چابهار (منطقه زیر جزر و مدی) از آزمون شاخص پراکندگی استفاده شد. این شاخص از نسبت انحراف معیار به میانگین نمونه‌ها در هر یک از 4 ایستگاه نمونه‌برداری در طول یک سال (4 فصل) به‌ دست آمد. همچنین شاخص پایداری برای گونه‌های مشاهده شده محاسبه شد. گونه‌های Stichopus variegatus و Holothuria leucospilota گونه‌های دائمی هستند که همواره پراکنش تجمعی دارند. گونه‌H.hilla گونه‌ی رایجی است که در زمستان پراکنش تصادفی و در سایر فصول پراکنش تجمعی داشته است. گونه H.pervicax با وجودی که تنها در بهار مشاهده شده (نادر)، پراکنش تجمعی داشته است. گونه‌های H.arenicola (نادر)، H.atra (رایج) وH.parva (نادر) دارای پراکنش تصادفی بوده‌اند. علیرغم این نتایج، مشاهده خیارهای دریایی در محل زندگی خود مشخص می‌کند که پراکندگی این جانوران به‌صورت تجمعی است. دلیل تفاوت بین مشاهده عینی و برخی محاسبات آماری این است که کلیه خیارهای دریایی که بر اساس محاسبه، پراکنش تصادفی داشته‌اند تنها در یک یا دو کوادرت به تعداد 1 یا 2 فرد وجود داشته‌اند بنابراین برای این تعداد نمی‌توان پراکندگی تجمعی یا تصادفی متصور شد. از مهمترین دلایل توزیع تجمعی جمعیت خیارهای دریایی، پراکندگی تجمعی مواد غذایی، تجمع پناهگاه‌های مورد استفاده و نوع بستر است که در بستر های مورد بررسی از نوع صخره ای بوده است.